Nederland telt ruim 250 centra voor natuur- en duurzaamheidseducatie (NDE-centra). Deze centra spelen een belangrijke rol bij duurzaamheidsvraagstukken en het verduurzamen van steden en dorpen en kunnen binnen de wereld van natuur- en duurzaamheidseducatie veel betekenen. Bijvoorbeeld door nauw samen te werken met lokale organisaties, bedrijven, scholen, inwoners en de gemeente.
Om te blijven ontwikkelen, kunnen NDE-centra nieuwe kennis en vaardigheden opdoen en gaan ze anders en breder samenwerken. Welke ontwikkelrichtingen en samenwerkingen zijn er? En hoe kunnen NDE-centra bijdragen aan een duurzame toekomst voor iedereen? Wij gingen hierover in gesprek met Estella Franssen van de Ulebelt in Deventer.
Wat maakt de Ulebelt “de Ulebelt”?
“Bij ons vind je veel verschillende functies, voor verschillende doelgroepen. Met deze doelgroepen staan we sterk in verbinding. We zijn ontstaan vanuit de behoefte om natuur- en milieueducatie voor het basisonderwijs te verzorgen met een stadsboerderij als praktijklocatie. Later groeide de in de wijk de behoefte aan een goede kinderboerderij en sinds 2006 doen we projecten in opdracht van de gemeente, de provincie en landelijke partijen. Geleidelijk aan kwamen er dus steeds meer functies bij, afhankelijk van de behoeften in de wijk.”
Welke verschillende functies heeft de Ulebelt?
“De Ulebelt zit midden in een woonwijk, dus we staan dicht bij de inwoners. Zij komen graag op de Ulebelt om er te recreëren, leren en inspiratie op te doen. Naast educatie voor bezoekers en scholen vervullen we ook andere taken. We hebben een educatieve stadsboerderij met mooie tuinen, een boerderijkraam met zelf verbouwde groenten, een kinderboerderij, kleinschalige horeca, een zorgboerderij. Ook ondersteunen we inwoners, meestal in opdracht van de gemeente bij duurzame ontwikkelingen of toepassingen en bieden we inspiratie op het gebied over hun eigen bijdrage aan een duurzame leefomgeving en integrale en inclusieve samenleving.”
Hoe doen jullie dat, de bewoners ondersteunen en inspireren?
“We zoeken ze op in hun eigen omgeving en helpen ze op weg. Door mensen de natuur te laten ervaren, hopen we ze ook een gevoel voor duurzaamheid mee te geven. We merken bijvoorbeeld dat duurzame aanpassingen - zoals het afkoppelen van de regenpijp - voor veel mensen onbekend zijn. Daarom informeren en inspireren we niet alleen, maar geven we ook praktische hulp. Dit doen we met informatiebijeenkomsten, tuinontwerpworkshops en ondersteuning bij klussen. Voor het afkoppelen hebben we bijvoorbeeld een voorbeeldtuin en demonstratiepunten op verschillende plekken in de stad. We zetten een grote kracht in voor de duurzame vraagstukken van deze tijd. We initiëren en begeleiden buurtinitiatieven rondom afval, biodiversiteit, asbest, regenwater en voeding. Samenwerken is daarin heel belangrijk. Door de juiste mensen bij elkaar te brengen kunnen we samen resultaten bereiken!”
Met welke partijen werken jullie nog meer samen?
“Ook op dit moment zijn we druk bezig met nieuwe ontwikkelingen. We bieden nu informatie, inspiratie en educatie aan, maar willen graag overgaan naar een makelaarsfunctie. Hierbinnen kan de Whole School Approach een belangrijke methode worden. Ook willen we als educatieteam nog meer samenwerkingen aangaan met andere organisaties in de gemeente. We werken bijvoorbeeld aan een samenwerking met het Duurzaamheidscentrum. Als NDE-centrum zijn wij volop in ontwikkeling om onze al bestaande samenwerkingen (IVN, Duurzaamheidscentrum, gemeente, etc.) verder uit te breiden.”
Wat is voor de Ulebelt de waarde van al deze samenwerkingen?
“We blijven zoeken naar nieuwe en duurzame verdienmodellen. Om meer impact te kunnen maken op het gebied van de duurzaamheidsopgave hebben we elkaar nodig. Onze relatie met lokale en landelijke samenwerkingspartners wordt daarom steeds intensiever. Naast de jaarlijkse opdrachten vanuit de gemeente zoeken we samenwerking binnen de provincie Overijssel en werken we samen met het landelijke netwerk Groen Cement. We merken dat veel partijen samen willen werken en er blijven dan ook nieuwe partners bij komen! Dit helpt ons om ook in de toekomst dé plek te blijven voor kennis over duurzaamheid in de praktijk, inspiratie en goed toeven.”